Verschillen tussen curatele, bewind en mentorschap

Curatele, beschermingsbewind en mentorschap zijn juridische maatregelen die bedoeld zijn om mensen te beschermen die niet in staat zijn om zelfstandig beslissingen te nemen over hun financiën of persoonlijke verzorging. Dit kan het gevolg zijn van een geestelijke beperking, problematische schulden, verslaving of dementie. Hieronder worden de verschillen tussen deze maatregelen toegelicht.

‍

1. Curatele: Bescherming voor financiële en persoonlijke beslissingen

Curatele is bedoeld voor meerderjarigen die zowel hun financiële als persoonlijke zaken niet zelf kunnen regelen, en voor wie beschermingsbewind of mentorschap onvoldoende is. Iemand die onder curatele staat, is handelingsonbekwaam, wat betekent dat deze persoon geen zelfstandig rechtshandelingen kan verrichten. De curator fungeert als de wettelijk vertegenwoordiger.

• Taken van de curator: De curator moet toestemming geven voor vrijwel elke handeling en beslissing van de betrokkene, zowel financieel als persoonlijk. De betrokkene mag echter wel zelf beschikken over het leefgeld dat door de curator wordt verstrekt.
  • Financiële zaken: Beheer van geld en bezittingen.
  • Persoonlijke verzorging: Beslissingen over verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding.

Alle curatele-zaken worden geregistreerd in het openbare curatele- en bewindregister.

‍

2. Beschermingsbewind: Bescherming voor financiële beslissingen

Beschermingsbewind is gericht op mensen die hun financiële zaken niet zelf kunnen beheren. Deze maatregel kan worden ingesteld als de lichamelijke of geestelijke gezondheid van de betrokkene dit vereist, of bij overmatige uitgaven en schulden.

• Taken van de bewindvoerder: De bewindvoerder beheert de financiën en goederen van de betrokkene. De betrokkene kan alleen met toestemming van de bewindvoerder over zijn of haar bezittingen beschikken.
  • De bewindvoerder stelt een lijst op van alle goederen die onder het bewind vallen en stuurt deze naar de kantonrechter.
  • Ook maakt de bewindvoerder een plan waarin het doel van het bewind en de afspraken met de betrokkene worden vastgelegd.

Net als bij curatele worden bewindzaken geregistreerd in het openbare curatele- en bewindregister.

‍

3. Mentorschap: Bescherming voor persoonlijke beslissingen

Mentorschap is bedoeld voor mensen die vanwege een geestelijke of lichamelijke beperking niet meer in staat zijn om zelfstandig beslissingen te nemen over persoonlijke zaken, zoals zorg. De betrokkene wordt handelingsonbevoegd voor deze beslissingen.

• Taken van de mentor: De mentor beslist over persoonlijke zaken, zoals:
  • Verzorging
  • Verpleging
  • Behandeling
  • Begeleiding
  • De mentor moet de betrokkene zoveel mogelijk betrekken bij de besluitvorming en zijn of haar zelfstandigheid bevorderen.

‍

Handelingsbekwaamheid en handelingsonbekwaamheid

In Nederland is iedereen vanaf 18 jaar handelingsbekwaam, wat betekent dat hij of zij zelfstandig rechtshandelingen kan verrichten, zoals het huren van een huis of het afsluiten van een telefoonabonnement.

• Curatele: Personen onder curatele zijn handelingsonbekwaam en kunnen geen rechtshandelingen verrichten zonder toestemming van de curator, behalve in bepaalde uitzonderingen, zoals het aanvechten van de curatele.
• Beschermingsbewind: Personen wiens goederen onder bewind staan, zijn handelingsonbevoegd en kunnen alleen met toestemming van de bewindvoerder over hun bezittingen beschikken.
• Mentorschap: Personen met een mentorschap zijn ook handelingsonbevoegd als het gaat om beslissingen over hun verzorging, verpleging en behandeling.

‍

In het kort verschillen deze maatregelen in de mate van bescherming en het type beslissingen dat de betrokkene niet meer zelfstandig kan nemen: curatele regelt zowel financiële als persoonlijke zaken, beschermingsbewind richt zich uitsluitend op financiële bescherming, en mentorschap concentreert zich op zorg- en welzijnsbeslissingen.

‍